گیاهان دارویی کردستان

گیاه شنبلیله  (Trigonella foenum-graecum)

شنبلیله گیاهی است علفی از خانواده لگوم‌ها یا Fabaceae،  به ارتفاع ۴۰ تا ۸۰ سانتی‌متر، ساقه مستقیم، برگها شامل سه برگچه بیضی شکل و ریشه راست می‌باشد. گل‌ها لیمویی رنگ در محور برگها، دوجنسی زیگومورف با گل آذین  خوشه و میوه‌های آن نیام حاوی ۱۰ تا ۲۰ دانه با طول ۶ تا ۸ میلی‌متر قهوه‌ای پهن و بسیار معطر است. برگها و دانه گیاه به عنوان ادویه مصرف خوراکی دارند. گیاه شنبلیله حاوی کربوهیدرات­ها، لیپیدها، پروتئین­ها، آلکالوئیدها، فلاوونوئیدها، ساپونین­ها، ترکیبات نیتروژن و مواد موثره دیگر می­باشد. بنابراین، این گیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی، ضدمیکروبی و ضدتوموری داشته و موجب کاهش کلسترول، رفع یبوست، کاهش درد کلیه، رفع ناراحتی‌های رحم، کنترل بیماری‌های قلبی و دیابت با افزایش تولید انسولین در بدن می‌شود.

نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه شنبلیله

گیاه شنبلیله بومی خاورمیانه و ایران بوده و در اغلب نقاط کشور رویش دارد. عمدتا در مناطق معتدل رویش بهتری داشته و در نواحی نیمه‌خشک کشت می‌شود. خاک مناسب جهت رشد گیاه خاک لومی کاملا زهکشی شده آهکی و حلصلخیز با pH حدود ۸ می‌باشد. تکثیر گیاه شنبلیله با کاشت مستقیم بذر در زمین اصلی بصورت کرتی و یا در کشت جوی‌پشته‌ای بطور ردیفی با فاصله ردیف ۲۵ سانتی‌متر در فصل بهار انجام می‌شود. بهترین زمان برای کاشت بذرها در  بهار و اوایل تابستان است. از نظر داشت گیاه شنبلیله نیاز به آبیاری کافی دارد. هرچند گیاه در شرایط خنک و معتدل رشد مناسب دارد ولی جهت رسیدن نیام‌ها بایستی هوا گرم و خشک باشد. خاک باید حاصلخیز بوده و کوددهی مناسب انجام شده باشد. از بیماری‌های گیاه شنبلیله آلودگی قارچی سفیدک پودری، پوسیدگی ریشه و حمله شته ها می باشد که با عملیات به زراعی و استفاده از آفت کش مناسب قابل کنترل است. برداشت شامل اندام‌های برگ، گل و میوه ها می‌باشد. سه هفته پس از چین اول مجدد گیاه آماده برداشت می‌باشد. برای خرید بذر و محصولات شنبلیله می­توانید به سایت گلانه مراجعه کنید.

گیاه شیرخشت (Cotoneaster spp.)

شیرخِشت گیاهی از  خانواده گل سرخیان یا Rosaceae به ارتفاع ۳ تا ۸ متر می باشد. برگ‌ها سبز براق، گرد با نوک کوچک، گل ها سفید یا صورتی و میوه کروی شکل شفت قرمز رنگ است. برگها، میوه‌ها، شاخه‌ها و گلهای گیاه شیرخشت حاوی فلاوونویید، پروسیانیدین، اسیدهای فنولی، کاتن فوران‌ها، گلیکوزیدهای سیانوژنی، تری‌ترپنها، استرول‌ها، اسیدهای چرب و روغن‌های فرار می‌باشند. شیرخشت به دلیل داشتن خواص ضدمیکروبی و ضدالتهابی در درمان همورویید، رفع یبوست، درمان دیابت و بیماری های قلبی و عروقی کاربرد دارد. همچنین این گیاه نقش حفاظت کبدی داشته و در رفع زردی نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه شیرخشت

شیرخشت بومی مناطق معتدل آسیا، غرب چین، هیمالیا، اروپا و آفریقای شمالی می‌باشد. این گیاه مقاوم به خشکی بوده ولی مناطق مرطوب و خنک را ترجیح می‌دهد. خاک مناسب جهت کاشت و رشد گیاه شیرخشت باید کاملا زهکشی شده، حاصلخیز و مرطوب با pH حدود ۵ تا ۸ باشد. تکثیر با بذر در شاسی سرد یا از طریق قلمه نیمه چوبی در فصل پاییز انجام می‌شود. کاشت بذر در خزانه آزاد یا پوشش دار در فریم سرد و بستر خاک کاملا زه کشی شده با فاصله ردیف ۳۰ و فاصله بوته‌ای ۳۸ سانتی‌متر انجام می­گردد. گیاه شیرخشت به جز مراحل اولیه رشد نیاز به آبیاری زیادی ندارد. گیاه به نور کامل نیاز داشته باید به اندازه کافی حاصل خیز باشد. آفت خاصی به جز بیماری لکه برگی قارچی در صورت بالا بودن رطوبت شیرخشت را تهدید نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: گیاهان دارویی اصفهان

گیاه پرسیاوشان (Adiantum capillus-veneris) 

پرسیاوشان گیاهی است پایا از رده سرخس‌ها خانواده Polypodiaceae  با ساقه‌های باریک و برگ‌های ریز که ظاهری شبیه به گشنیز دارد. این گیاه فاقد بذر بوده و دارای هاگینه هایی در پشت برگهای زایا می باشد. گیاه پرسیاوشان دارای فلاوونویید، لیپید، فنیل اتانوئید، اسانس حاوی کارون، کارواکرول، هگزادکانوئیک اسید، تیمول و نونانال می باشد. این گیاه خاصیت آنتی اکسیدانی داشته موجب تقویت سیستم ایمنی، رفع سرفه و تب، مشگلات عادات ماهیانه و درمان بیماری‌های پوستی و کلیوی می‌گردد.

نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه پرسیاوشان

گیاه پرسیاوشان بومی شمال شرق آمریکا و آسیا و ایران بوده، در مناطق گرم و مرطوب می‌روید. خاک مناسب جهت رشد پرسیاوشان، خاک مرطوب کاملا زهکشی شده غنی از هوموس با کود مناسب و آهک پایین با pH  حدود ۵ تا ۶ می‌باشد. این گیاه عمدتا از طریق تقسیم بوته با جداکردن قطعات و کاشت مجدد آنها در بستر جدید خاک غنی انجام می‌شود. این سرخس فاقد بذر بوده و گاه با هاگ های پشت برگ تکثیر می‌شود. گیاه جهت رشد نیاز به آبیاری فراوان هفته‌ای دو نوبت، محیط نیم‌سایه و کوددهی در بهار و تابستان دارد. این گیاه تحمل نور شدید را ندارد و دمای مناسب جهت رشد ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. اندام برداشت شده برگها می‌باشند که بلافاصله باید در سایه خشک شوند. برای خرید پرسیاوشان و محصولات آن می­توانید به سایت ما مراجعه کنید.