اسـتان قم به عنوان یک اسـتان نیمه کویری با وسـعت ١١٢٣٨ کیلومتر قم دارای اقلیم گرم و خشـک و در برخی مناطق جنوبی دارای آب و هوای ســردتر و کوهســتانی اســت .با این وجود این اســتان دارای حدود ١٠٠ هزار هکتار زمین های کشـاورزی بوده که حدود %٨٧ آن مربوط به زمینهای زراعی و ١٣ درصـد آن متعلق به اراضـی باغی می باشـد. ضـمن اینکه کشـت محصـولات گلخانه ای نیز در حال توسـعه در این اسـتان می باشـد. از مهمترین محصـولات کشـاورزی اسـتان قم می توان به کلزا، جو و گندم، گیاهان جالیزی، پسـته و گل محمدی اشـاره کرد. برای خرید پسته با بهترین کیفیت و قیمت از کشاورزان قم به سایت ما مراجعه کنید. دشـت های این اسـتان برای کشـت گیاهان با نیاز آبی کم مانند سـالیکورنیا و گز مناسب است. در استان قم گونه‌های مختلف گیاهان دارویی مانند کنجد، گل محمدی، بـه‌لیمو، گـل گـاوزبـان، ســـیـاه دانـه، بـابونـه، چـای ترش و زعفران و نیز زنبق دارویی، رزمـاری، اســـطوخودوس، نعنـا فلفلی، شکرتیغال، سرخارگل، علف مار، یافت می شود و شما می توانید با سفر به استان قم به راحتی اقدام به خرید گیاهان دارویی این استان کنید.
گیاه شکرتیغال (Echinops spp.)
شکرتیغال گیاهی اسـت چندسـاله از خانواده کاسـنی ها یا Asteraceae، سـاقه تا ارتفاع ٨٠ سـانتی متر تا ١ و نیم متر دارای ریشـه ضـخیم می باشـد. برگ ها بزرگ با حاشـیه دندانه دار، با شـیارهای عمیق وخاردار به رنگ سـبز شـفاف و گل ها کاپیتول خاردار دارای گل های لوله ای و آبی تا ارغوانی رنگ در انتهای ساقه قرار دارد. میوه از نوع فندقه می باشد. گونه های مختلف این گیاه حاوی انواع ترپن ها، فلاوونوییدها، آلکالوییدها، لیپیدها، فنیل پروپانوییدها می باشـــد. فعالیت های زیسـتی شـکرتیغال مانند اثرات ضـدمیکروبی، ضـدتوموری، حفاظت کبدی و آنتی اکسـیدانی، ضـدالتهابی، بهبود دهنده زخم، ضـدپروتوزوئای، برطرف کننده سـنگ های کلیه و دفع حشـرات در پژوهشـها تایید شـده اسـت. همچنین این گیاه بدلیل داشتن قند ترهالوز لعاب دار برطرفکننده سرفه و تب می باشد. درواقع پیله حشره از قاب بالان که از ترشحات گیاه شکرتیغال تغذیه می کند حاوی ترکیبات قندی می باشد که از دیرباز بعنوان ملین و برطرف کننده یبوست از آن استفاده می‌کردند و وجه تسمیه این گیاه نیز می باشد.
نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه شکرتیغال
شـکرتیغال بومی غرب آسـیا، اروپا و آفریقا بوده و در اغلب اسـتانهای ایران بویژه مناطق مرکزی شـکرتیغال رویش دارد و گونه های مختلفی را دربرمی گیرد. شـکرتیغال در مناطق با آب و هوای سـرد در بهار و در مناطق گرمتر کشـت پاییزه می شود. تکثیر گیاه اغلب توسط کاشت بذر انجام می گیرد. پس از شــخم عمیق، خرد کردن کلوخه ها با دیســک، تســطیح خاک و کوددهی با کودهای شــیمیایی، بذور بطور ردیفی کاشـته شـده و زمین غلتک زنی و سـپس آبیاری می شـود .فاصـله ردیف های کاشـت ۵٠ سـانتی متر و عمق بذر ٢ تا ٣ سانتی متر درنظرگرفته می شود. برای هر هکتار زمین ١٠ تا ١٢ کیلوگرم بذر نیاز است . از نکات داشـت گیاه وجین علفهای هرز بطور دسـتی یا با علف کش های مناسـب و مبارزه با بیماری های قارچی از جمله سفیدک پودری می باشد که با سموم مناسب مانند قارچ کش سولفوره قابل کنترل است. در کشـت بهاره میوه ها از اوایل تابسـتان و در کشـت پاییزه در اواخر تیر بطور دسـتی یا با ماشـین آلات مخصـوص برداشـت و خشک می شوند.
بیشتر بخوانید: گیاهان دارویی سمنان
گیاه کنجد (Sesamum indicum L.)
کنجد گیاهی اسـت یک سـاله گاه چندسـاله از خانواده کنجد (Pedaliaceae) سـاقه مسـتقیم چهار گوش صـاف تا کرک دار دارای موسـیلاژ، سـبز تیره به ارتفاع ۶٠ تا ١۵٠ سـانتی متر اسـت. ریشـه مسـتقیم، قوی و گسـترده حتی تا عمق ۶٠ سانتی متر تا دو متری دارد. گیاه ممکن است تک ساقه و یا منشعب باشد. انواع تک ساقه بدلیل زودرس بودن، یکنواختی رسـیدگی و کمتر بودن ریزش دانه و سـهولت برداشـت به انواع با سـاقه منشـعب ارجحیت دارد. برگها تخم مرغی و نوک تیز، گلها منفرد و سفید و میوه از نوع کپسول حاوی دانه های مسطح و غنی از روغن می باشد و مورد مصرف قرار می گیرد.
دانه کنجد غنی از ویتامین E و ویتامین های B و عناصـری مانند روی، مس، کلسـیم و آهن، لیگنان و موسـیلاژ می باشـد. روغن کنجد غنی از اسیدهای چرب اسید اولئیک و اسید لینولئیک است. روغن کنجد برای سـلامت پوسـت و مو مفید بوده و در فرآورده های آرایشـی و بهداشـتی کاربرد دارد. بدلیل غنی بودن دانه کنجد از انواع ویتامین ها ارزش غذایی بالایی دارد منبعی از فیبر بوده و در سـلامت دسـتگاه گوارش و کاهش کلسـترول و فشار خون و سلامت کبد و قلب و استخوانها نقش مهمی دارد.
نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه کنجد
کنجد گیاهی اســت مقاوم به خشــکی و گرما در مناطق گرم و در انواع خاک ها بجز خاکهای شــور رشــد می کند. قبل از کاشـت باید خاک بخوبی شـخم و دیسـک خورده و با کودهای شـیمیایی کوددهی شـود .خاک زهکشـی شـده با بافت متوسـط و pH حدود ۵ و نیم تا ٨ مناسب است. کاشـت مسـتقیم بذرهای ضـدعفونی شـده در عمق کاشـت دو و نیم سـانتی متر با فاصـله ردیف های کاشـت از ۴۵ تا ۶٠ سانتی متر و تراکم بوته ای ۴٠ تا ۶٠ بوته در متر مربع مناسب می باشد. بهترین زمان کاشت نیمه دوم تیرماه می باشد .
عملیات داشـت شــامل حذف علف های هرز بطوز مکانیکی یا با علفکش ها، آبیاری کافی ترجیحا شــبانه و تامین عناصــر غذایی جهت جلوگیری از بیماریهای فیزیولوژیک می باشـد. مهمترین بیماریهای کنجد شـامل پژمردگی فوزاریومی، بلایت فوزاریومی، پوسـیدگی ریزوکتونیایی ریشـه و پوسـیدگی زغالی و حمله حشـراتی مانند مگس سـفید، کنه تارتن، کرم برگ خوار و زنجرک است که با روشهای به زراعی و نیز آفت کش های شیمیایی می توان آنها را کنترل نمود.
زردرنگ شـدن برگها و کپسـولها بهترین زمان برای برداشـت کنجد اسـت سـپس دسـته بندی، خشـک شـدن نسـبی و جدا کردن دانه های داخل کپسول انجام میشود. برای برداشت ارقام ناشکوفا نیز می توان از ماشین آلات استفاده کرد و یا بوته های خشک شده را با کمباین مجهز برداشت کرد. برای خرید کنجد می‌توانید به بخش آگهی های سایت ما مراجعه کنید.
گیاه سالیکورنیا (Salicornia)
سـالیکورنیا یا قلیا گیاه علفی یک سـاله از خانواده اسـفناجیان (Amaranthaceae) ، شـوررسـت و هالوفیت می باشـد یک سـاقه اصـلی و شـاخه‌های فرعی گوشـتی متقابل بند بند دارد. ارتفاع گیاه حدود ۴٠ سـانتی‌متر می‌رسـد. ریشـه گسـترده سـطحی، برگها بسـیار کوچک اسـت در هر گره تعداد یک جفت برگ فلسـی قرار دارد. گلها کامل با یک گل‌آذین انتهایی سنبله یا دم گربه ای می باشد. دانه‌های این گیاه حاوی روغن، پروتئین و فیبر بوده و درصد بالایی از روغن آن از نوع لینولئیک اسید است. علاوه بر اســتفاده از دانه ســالیکورنیا به منظور اســتخراج روغن مصــرف خوراکی برای انســان و دام هم دارد. جهت رفع ناراحتی های گوارش و کبد مورد مصـرف قرار می گیرد و اثرات درمانی دارد. سـالیکورنیا از قدیم به دلیل اثر پاک کنندگی اســتفاده شــده و در صــنایع آرایشــی و بهداشــتی و نیز روغن آن به عنوان ســوخت زیســتی کاربرد دارد. همچنین از نظر اکولوژیکی جهت اصلاح زمین های شور کاشته می شود.
نکات مربوط به نیازهای اکولوژیکی، کاشت و نگهداری گیاه سالیکورنیا
این گیـاه شـــوررســـت و هـالوفیـت بوده و بـا رقیق‌ســـازی نمـک شـــوری محیط را تحمـل می کنـد. در ایران این گیـاه در شورهزارهای مناطقی مانند قم، اصفهان، خوزستان، سیستان، بوشهر، یزد، آذربایجان شرقی و غربی می‌روید. گیاهان یکسـاله گیاه از اوایل فروردین شـروع به رشـد کرده و در اوایل پاییز به بذر می‌روند. دمای مناسـب برای رشـد گیاه ۵٠ درجه سـانتی گراد می باشـد. با وجود تحمل گیاه به غلظت های بالای نمک با این وجود بذرها در مرحله جوانه‌زنی به شوری های بالا حساس هستند و بهتر است کاشت بذر همراه با آبیاری و بارشهای زمستانی باشد. تکثیر از طریق کاشـت مسـتقیم بذر یا بطور غیر مسـتقیم و از طریق نشـا انجام می شـود. با توجه به هدف کشـت تراکم بوته متغیر است. از نکات داشت توجه به آبیاری مناسب هر پنج روز یک بار و افزودن کود ازته می باشد. برداشـت به دلیل متفاوت بودن زمان رســیدگی در بین بوته‌های مختلف در چند مرحله انجام می شــود. اغلب رســیدن حداقل ۵٠ درصد گیاهان و قبل از خشک شدن زمان مناسب برداشت است.
